Wolluis

Wat is een wolluis?

Wolluis: heb je er wel eens van gehoord of mee te maken gehad? Ben je op deze pagina terecht gekomen, dan is de kans groot dat je met dit diertje opgescheept zit en naar een oplossing zoekt om er weer vanaf te komen. Wolluis is – de naam zegt het al – een luissoort van ongeveer 5 millimeter grootte. De wolluis heeft haar naam te danken aan het witte, ‘wolachtig’ vachtje waar hij mee bekleed is. Afscheiding van de wolluis, dat lijkt op kleine stofjes, tref je soms aan op je kamerplanten, hetgeen de wolluis graag op vertoefd. Net als vele andere luizen voedt de wolluis zich namelijk met het sap uit planten. Dat doen zij door een klein gaatje in het blad te prikken en het sap daaruit te slurpen. Omdat de wolluis een relatief sterk ‘pantsertje’ heeft, kan hij tegen tot wel -40 graden Celsius en is daarom vaak lastig weg te krijgen. Daarnaast plant de wolluis zich snel en gemakkelijk voort. Dat betekent dat je al snel te maken hebt met een hele hoop wolluizen, die normaliter in relatief grote groepen op de planten leeft. Je vindt dus vaak zogenaamde haarden op de bladeren van jouw kamerplanten en kunt de wolluis daardoor waarschijnlijk eenvoudig identificeren.

Waar komt de wolluis vandaan?

Je weet dat je van de wolluizen af wilt, maar nu vraag je je mogelijk af: waar komt de wolluis vandaan? Nog altijd kunnen we niet met zekerheid zeggen waar dit specifiek type luis vandaan komt. Sommige wolluizen reizen mee in je kleren en de wind: anderen komen het huis binnen via nieuwe planten uit de kwekerij of winkel. Een wolluis verplaatst zich meestal niet snel: wanneer zij namelijk eenmaal een fijne plek gevonden hebben, blijven ze er graag lang zitten. Toch zijn er soorten wolluis die zich wél graag van plek verplaatsen. Het voorkomen van wolluis wordt daarom lastig. Toch zijn er enkele dingen waar je rekening mee kunt houden. Een plant die op de tocht staat loopt bijvoorbeeld meer risico om wolluis aan te trekken omdat deze zo als een soort landingsbaan fungeert en het aantrekkelijk maakt voor de luisjes om nieuw terrein te komen verkennen. Gelukkig zijn er diverse manieren om wolluizen op een biologische wijze te bestrijden: lees verder en laat ons jou door de mogelijkheden lopen.

Wolluizen zijn vaak te vinden in warmere klimaten zoals kassen en zelfs binnenshuis, op uw kamerplanten. Volgens Planet Natural zijn het zachte, katoenachtige insecten die vleugelloos zijn, eieren leggen en zich uiteindelijk massaal gaan vormen. Ze voeden zich met nietsvermoedende kamerplanten met hun naaldachtige monden, door sap uit de bladeren te zuigen. Schade bij lage plaagniveaus is vaak verwaarloosbaar, maar in grotere aantallen kunnen ze vergeling en krullen van bladeren en schimmelgroei veroorzaken.

Wolluis bestrijden: verschillende mogelijkheden

Het bestrijden van wolluis kan op een biologische en dus planeet-vriendelijke wijze. Eén van deze opties betreft het inzetten van sluipwespen. Sluipwespen worden ingezet omdat zij een natuurlijke vijand van de wolluis zijn. Waarom? De wespen hebben het vermogen om eieren in, of óp andere insecten te leggen. Door met hun zogenaamde ‘legboor’ een gaatje in het insect te maken, kunnen zij binnen dringen en hun eieren op het door hun als ideaal verkozen plekje te leggen. Sommige sluipwespen spuiten daarnaast ook een verlammend of zelfs dodelijk gif in het insect dat als nestje is verkozen. De wolluis is een voorbeeld van een insect waar de sluipwesp haar eieren graag in legt. Sluipwespen hebben niet de uiterlijke kenmerken zoals je van een ‘gewone wesp’ gewend bent: ze lijken meer op een grote mug met relatief lange sprieten en een ‘staartje’. Ze hebben een slanke taille en heldere relatief lange vleugels. Ze kunnen, afhankelijk van het soort, een halve tot 30 millimeter groot worden.

Hoe worden sluipwespen ingezet?

Er zijn verschillende soorten sluipwespen. De Leptomastix dactylopiii, Leptomastidae abnormis en de Allotropa musae  sluipwespen zijn het meest effectief tegen wolluis en ook preventief goed in te zetten. Deze sluipwespen leggen eitjes in te leggen. Dit doen ze al op het moment dat wolluizen met het blote oog nog niet waarneembaar zijn. Zolang er luizen aanwezig zijn kunnen de sluipwespen zich voortplanten. De sluipwespen zelf zijn ongeveer een halve millimeter en dus moeilijk te zien met het blote oog.  

Je hebt besloten sluipwespen in te zetten om het wolluis probleem aan te pakken. Wat nu? Sluipwespen kan je tegenwoordig heel eenvoudig online bestellen. Je krijgt dan een pakketje thuisgestuurd waarin een kaartje zit met sluipwesp eieren. Uiteraard zullen instructies worden meegeleverd, maar maak je geen zorgen: ingewikkeld is het proces niet en je hoeft er geen kennis of kunde voor te hebben.

2000 sluipwesp eieren zijn voldoende voor het behandelen van circa 15 vierkante meter oppervlakte. Deze eitjes worden via een kaartje geleverd, hetgeen je dicht bij de plek waar de wolluizen zich hebben genesteld, moet ophangen. Houd er hierbij rekening mee dat de de sluipwespen genoeg ruimte zullen hebben om te vliegen. Sluipwespen zijn daarnaast erg gevoelig, omdat het kleine en lichte diertjes zijn: er moet dus voor gezorgd worden dat ze niet dichtbij openstaande ramen of een afzuiginstallatie worden uitgezet. Wanneer de taak van de sluipwesp erop zit, en de sluipwesp geen nieuwe eitjes meer kan leggen omdat alle wolluizen zijn gestorven, zal ook de sluipwesp sterven en is het wolluis probleem opgelost. Het wordt aangeraden om deze behandeling na 2 weken te herhalen, om er zeker van te zijn dat de sluipwespen alle wolluizen hebben aangepakt.

Wolluis en kamerplanten

Een wolluis heeft dus een plant nodig om zich thuis te voelen. Wolluizen kun je op vrijwel iedere plant vinden, zowel binnen- als buitenplanten. Heb je last van wolluis kamerplant dan zie je ze vaak het liefst op houtachtige delen van de plant zitten. Ook de groene bladeren vindt de wolluis fijn. Onder andere orchideeën, maar ook de hortensia, cactus en palm hebben vaak last van dit soort luizen. Toch staat de wolluis niet bekend om zijn kieskeurigheid: uiteindelijk kun je hem op vrijwel iedere plant vinden. Sommige categorieën (kamer)planten zijn echter extra gevoelig. Zoals we net al benoemden, valt de cactus en de hortensia daar onder, maar ook de bananenplant, ananas, passiebloemen, olijfbomen en bromelia’s worden door de wolluis als meest aantrekkelijk beschouwd.

Een andere oorzaak voor het feit dat je wolluizen soms meer op de ene, dan de andere plant zult aantreffen, is de vitaliteit en kracht van de plant. Minder ‘sterke’ en vitale planten zijn meer vatbaar voor het aantrekken van wolluizen en kunnen daardoor in een korte tijd snel achteruit gaan. Het goede nieuws: wolluis op cactus bestrijd je op dezelfde wijze als wolluis op orchidee of wolluis op hortensia. De wijze van wolluis bestrijden hoeft niet te worden aangepast aan het specifieke plantsoort. Denk je te maken te hebben met wolluis buitenshuis? Dat is goed mogelijk. Het beestje houdt er namelijk ook van zich te settelen in bijvoorbeeld fruitbomen, zoals de appelboom, maar kan ook worden aangetroffen in een beukenhaag. Wil je een haag ontdoen van wolluizen, dan is een wat rigoureuze aanpak nodig: je werkt immers op een groter oppervlakte. Wolluis haag bestrijden kun je doen door de luizen van de eitjes met een krachtige spuit van de bladeren af te spuiten. Vervolgens is het aan te raden de boom of haag met een speciaal middel – zoals een anti wolluis spray – te behandelen. Soms moet je deze behandeling enkele weken later nog eens herhalen.

Wolluis bestrijden zeep, spiritus of azijn

Wil je liever niet in aanraking komen met middelen die niet alleen jou, maar ook jouw omgeving schade toe kunnen brengen? Gelukkig zijn er naast giftige behandelingsmiddelen ook biologische, onschadelijke, natuurlijke alternatieven. Denk bijvoorbeeld aan het behandelen van jouw planten met zeep, spiritus of azijn. Ja – je leest het goed! Hierbij draait het niet per sé om het meest effectieve middel, maar het middel dat jij het fijnst vindt om mee te werken.

Naast vele andere middelen die je waarschijnlijk op dit moment al in huis hebt staan, is het gebruik van spiritus en zeep er één. Dit doe je door een mengsel te maken van spiritus, zeep en water. Daarbij houd je de volgende verhoudingen aan: mix 10 milliliter zachte zeep (bijvoorbeeld dreft, afwasmiddel) met 10 milliliter brandspiritus. Voeg een halve liter water toe. Doe het mengsel in een fles met een goede verstuiver en spray het mengsel over de planten waar je de wolluis op hebt aangetroffen. Zorg dat je deze behandeling dagelijks herhaalt, net zo lang tot de luizen zijn verdwenen. Simpel en bovendien onschadelijk voor mens, dier en plant.

Werk je liever met azijn? Ook dit middel is effectief in wolluis bestrijden. Niet alleen luizen, maar ook ander ongedierte zoals de spint en de witte vlieg worden al lang en met succes bestreden dankzij dit simpele, maar krachtige middel. Het maken van een mengsel is simpel: mix op gevoel water en azijn en doe dit mengsel in een plantenspuit. Herhaal dit net zo lang tot de luizen geheel zijn verdwenen.

Heb je wolluis bestrijden met zeep, azijn én spiritus geprobeerd, maar ben je nog steeds niet van de beestjes af? Overweeg dan om zout de kans te geven. Het is niet de meest gebruikte en ook niet de meest eenvoudige manier, maar wanneer je met een hardnekkig wolluis probleem worstelt, zeker het proberen waard. Vul een emmer of een kan tot de helft met zout – dit mag gewoon keukenzout zijn – en vul de rest aan met water. Roer goed, totdat het meeste zout in het water is opgelost. Plaats de plant in een bad, gootstee of in de tuin. Giet vervolgens dit mengsel over de besmette plant heen. Hierna spoel je de plant met water schoon. Je kunt er ook voor kiezen om het mengsel met een kwast aan te brengen op de plekjes waar de meeste wolluizen zich genesteld hebben. Je kunt het mengsel gerust een tijdje laten zitten: de plant zal hier geen last van hebben.