Aardappelen zijn een van de meest veelzijdige en geliefde gewassen in de Nederlandse keuken. Zelf aardappelen kweken kan een lonende ervaring zijn en geeft je controle over de kwaliteit en versheid van je oogst. In deze gids leer je alles over het kiezen van de juiste rassen, het voorbereiden van de grond, het poten en verzorgen van aardappelen, en natuurlijk het oogsten en bewaren van je aardappelen.
Belangrijkste Inzichten
- Kies het juiste aardappelras afhankelijk van je behoeften en de groeiperiode.
- Bereid de grond goed voor door de bodemstructuur te verbeteren en onkruid te verwijderen.
- Poot aardappelen op het juiste moment en op de juiste diepte voor een optimale groei.
- Verzorg je aardappelplanten door ze regelmatig water te geven en te beschermen tegen ziektes en plagen.
- Oogst je aardappelen op het juiste moment en bewaar ze op een droge, koele plek voor een lange houdbaarheid.
De Juiste Aardappelrassen Kiezen
Vroege Aardappelrassen
Vroege aardappelrassen zijn ideaal als je snel wilt oogsten. Deze rassen hebben een korte groeiperiode van ongeveer 10 weken. Ze zijn perfect voor een vroege oogst in de zomer. Enkele populaire vroege rassen zijn:
- Frieslander
- Junior
- Gloria
Halfvroege Aardappelrassen
Halfvroege aardappelrassen hebben een iets langere groeiperiode, meestal tussen de 16 en 18 weken. Deze rassen zijn een goede middenweg tussen vroege en late aardappelen. Enkele bekende halfvroege rassen zijn:
- Toluca
- Roseval
- Bintje
Late Aardappelrassen
Late aardappelrassen hebben de langste groeiperiode, vaak rond de 20 weken. Deze rassen zijn ideaal voor een oogst in de late zomer of vroege herfst. Ze zijn ook goed te bewaren voor de winter. Populaire late rassen zijn:
- Raja
- Pimpernel
- Nicola
Het kiezen van het juiste aardappelras hangt af van je persoonlijke voorkeur en de tijd van het jaar waarin je wilt oogsten. Door een mix van vroege, halfvroege en late rassen te planten, kun je het hele seizoen door genieten van verse aardappelen.
Voorbereiding van de Grond
Bodemstructuur Verbeteren
Een goede bodemstructuur is cruciaal voor de groei van aardappelen. Begin met het verwijderen van onkruid en stenen. Dit zorgt ervoor dat de aardappelen voldoende ruimte hebben om te groeien. Vervolgens kun je de grond omspitten om deze luchtiger te maken. Het toevoegen van compost of mest verbetert de bodemstructuur en voorziet de grond van de nodige voedingsstoffen.
pH-waarde Controleren
Aardappelen groeien het beste in een lichtzure bodem. Controleer daarom de pH-waarde van de grond. De ideale pH-waarde ligt tussen de 5,5 en 7. Als de grond te zuur is, kun je kalk toevoegen om de pH-waarde te verhogen. Gebruik een pH-meter om de zuurtegraad nauwkeurig te meten.
Onkruid Verwijderen
Voordat je aardappelen plant, is het belangrijk om al het onkruid te verwijderen. Onkruid kan namelijk concurreren met de aardappelplanten om water en voedingsstoffen. Door de grond goed schoon te maken, geef je de aardappelen de beste kans om te groeien.
Een goede voorbereiding van de grond legt de basis voor een succesvolle aardappeloogst. Neem de tijd om deze stappen zorgvuldig uit te voeren.
Aardappelen Poten
Wanneer Poten
Na het voorkiemen zijn de pootaardappels klaar om de grond in te gaan. Afhankelijk van het aardappelras kies je daarvoor de beste periode:
- Vroege aardappelrassen: vanaf half maart.
- Halfvroege aardappelrassen: vanaf begin april.
- Late aardappelrassen: gedurende de hele maand april.
Hoe Poten
Om een aardappel te poten, volg je deze stappen:
- Maak een kuiltje in de grond van 5 tot 10 centimeter diep.
- Plaats de aardappel met de uitlopers naar boven in het kuiltje.
- Bedek de aardappel met aarde.
Afstanden en Dieptes
Aardappels hebben veel ruimte nodig om goed te groeien. Houd daarom de volgende afstanden aan:
- Afstand tussen de aardappels: 40 tot 60 centimeter.
- Afstand tussen de rijen: 60 tot 70 centimeter.
- Diepte van het plantgat: 5 tot 10 centimeter.
Tip: Poot de aardappels niet naast selderij, rode biet of tomaat. Ze doen het beter naast aardbei, mais, munt, spinazie en afrikaantjes.
Verzorging van Aardappelplanten
Water Geven
Aardappelplanten hebben regelmatig water nodig, maar ze houden niet van natte voeten. Zorg ervoor dat de grond altijd licht vochtig is. Bij droog weer is het aan te raden om wekelijks water te geven. Op zandgrond kan dit vaker nodig zijn, terwijl kleigrond minder vaak water nodig heeft.
Aanaarden
Aanaarden is een belangrijke stap in de verzorging van aardappelplanten. Dit houdt in dat je extra aarde rondom de planten opbouwt om de knollen te bedekken en te beschermen tegen licht.
- Wanneer de stengels 15 cm boven de grond uitkomen, hoog je de rijen op met aarde.
- Na 4 weken herhaal je dit met ongeveer 20 cm aarde.
- Voeg bij het aanaarden wat extra kalium toe voor stevige planten.
Door goed aan te aarden, bescherm je de knollen tegen de zon. Knollen die aan zonlicht worden blootgesteld, worden groen en oneetbaar.
Bescherming tegen Ziektes en Plagen
Het beschermen van aardappelplanten tegen ziektes en plagen is cruciaal voor een goede oogst. De coloradokever en de schimmelziekte phytophthora zijn veelvoorkomende problemen.
- Inspecteer regelmatig op kevers en verwijder ze handmatig.
- Gebruik biologische bestrijdingsmiddelen indien nodig.
- Zorg voor voldoende luchtcirculatie en vermijd overmatige bladvochtigheid om schimmelziekten te voorkomen.
Door deze stappen te volgen, blijven je aardappelplanten gezond en kun je rekenen op een rijke oogst.
Aardappelen Oogsten
Wanneer Oogsten
Het juiste moment om aardappelen te oogsten is wanneer de stengels boven de grond zijn uitgedroogd. Dit betekent dat de aardappelen klaar zijn om uit de grond gehaald te worden. Het is belangrijk om te oogsten voordat de vorst intreedt, omdat vorst de aardappelen kan beschadigen.
Hoe Oogsten
- Gebruik een aardappelriek of spitvork om de aarde los te maken rondom de plant.
- Steek de riek onder de plant en duw de volledige plant omhoog. Zorg ervoor dat je niet in de aardappelen prikt.
- Schud het zand van de gerooide plant en verzamel de aardappelen.
- Laat de aardappelen even drogen voordat je ze opslaat.
Aardappelen rooien in een pot of kweekzak doe je gewoon met je handen. Dit is een stuk eenvoudiger en je hebt minder kans op beschadiging van de aardappelen.
Aardappelen Bewaren
Aardappelen kunnen enkele maanden bewaard worden, tot wel februari of maart. Hier zijn enkele tips om ze goed te bewaren:
- Bewaar de aardappelen in een jutezak, kistje of krat.
- Leg ze op een donkere, koele en droge plek. Licht en warmte zorgen ervoor dat aardappelen gaan spruiten en de schil verschrompelt.
- Bescherm de aardappelen tegen nattigheid en vorst. Dit kan door ze in een kistje met jutezakken te bewaren of in een donkere kast in huis te zetten.
- In januari kunnen de aardappelen nieuwe scheuten vormen. Verwijder deze scheuten zo snel mogelijk om de aardappelen lekker te houden.
Veelgemaakte Fouten en Tips
Veelvoorkomende Problemen
Bij het telen van aardappelen kunnen er verschillende problemen optreden. Een veelvoorkomend probleem is het niet goed voorbereiden van de grond. Dit kan leiden tot slechte groei en een lage opbrengst. Andere problemen zijn:
- Onvoldoende water geven, wat resulteert in droge en kleine aardappelen.
- Te dicht op elkaar planten, waardoor de planten elkaar in de weg zitten.
- Niet tijdig aanaarden, wat kan leiden tot groene aardappelen die giftig zijn.
Tips voor een Goede Oogst
Om een goede oogst te garanderen, zijn er enkele tips die je kunt volgen:
- Zorg voor een goede bodemstructuur door compost of mest toe te voegen.
- Controleer regelmatig de pH-waarde van de grond en pas deze indien nodig aan.
- Geef de planten voldoende water, vooral tijdens droge periodes.
- Aanaarden is essentieel; doe dit meerdere keren tijdens het groeiseizoen.
- Bescherm de planten tegen ziektes en plagen door regelmatig te controleren en indien nodig te behandelen.
Een goede voorbereiding en regelmatige verzorging zijn de sleutel tot een succesvolle aardappeloogst.
Veelgemaakte Fouten
Hier zijn enkele veelgemaakte fouten die je moet vermijden:
- Te vroeg of te laat poten, wat de groei kan beïnvloeden.
- Vergeten om de aardappelen regelmatig aan te aarden.
- Niet letten op ziektes en plagen, wat de hele oogst kan ruïneren.
- De aardappelen te lang in de grond laten zitten, waardoor ze kunnen gaan rotten.
Door deze fouten te vermijden, kun je de kans op een succesvolle oogst aanzienlijk vergroten.
